خانه‌ی هوشمند چیست و چه خوبی‌ها و بدی‌هایی دارد؟
احتمالا بارها و بارها اصطلاح خانه‌ی هوشمند را شنیده‌اید. اما این اصطلاح دقیقا چه معنایی دارد؟ چه کارهایی منجر به «هوشمند» شدن خانه می‌شود و چرا این موضوع طی چند سال اخیر با توجه گسترده‌ای همراه گرفته است؟ در ادامه به مهم‌ترین مفاهیم این موضوع می‌پردازیم تا بتوانید در این زمینه تصمیم بهتری بگیرید.
خانه‌ی هوشمند چیست؟
خانه‌ی هوشمند خانه‌ای است که از انواع گجت‌ها و ابزارهای الکترونیکی برای کنترل یا خودکار کردن کارهای روزمره استفاده می‌کند. در اغلب این خانه‌ها اغلب یک هاب مرکزی وجود دارد که برقراری بین تمام گجت‌های موجود در آن مکان را امکان‌پذیر می‌کند.
از بین این گجت‌های هوشمند می‌توانیم به چیزهایی مانند سنسورهای تشخیص دما، ترموستات هوشمند، سنسورهای مربوط به آب، در و پنجره اشاره کنیم. مانند گوشی هوشمند که علاوه بر تماس تلفنی امکانات زیادی را به ارمغان می‌آورد، یک خانه‌ی هوشمند خودکارسازی بسیاری از وظایف روزمره را ممکن می‌سازد.
به‌عنوان مثال، فرض می‌کنیم بعد از ترک خانه شما میخواهید ترموستات دمای محیط منزل را کاهش بدهد. یک خانه‌ی هوشمند دارای ترموستات یکپارچه می‌تواند چنین کاری را انجام دهد. همچنین اگر مثلا در محل کار هستید ولی میخواهید برای مهمان درب خانه را باز کنید، یک خانه‌ی هوشمند مجهز انجام چنین کاری را ممکن می‌کند. حتی در خانه‌ی هوشمند پیشرفته می‌توانید کاری مانند جارو زدن را هم خودکار کنید.
خانه‌های هوشمند چگونه کار می‌کنند؟
راحت‌ترین راه برای توصیف خانه‌های هوشمند این است که به خانه را به‌عنوان بدن انسان در نظر بگیرید. در بیشتر خانه‌های هوشمند، یک مغز وجود دارد که اغلب یک یا چند اپلیکیشن موجود در گوشی هوشمند است. این ابزار مرکزی به‌عنوان هاب شناخته می‌شود.
هاب تمام فعالیت‌ها را به گجت‌های هوشمند در شبکه هدایت می‌کند. اگر خانه یک بدن باشد، این وسایل اعضای بدن آن هستند. با استفاده از قدرت اینترنت و اتصال یکپارچه، این گجت‌های دستورالعمل‌ها را از هاب دریافت می‌کنند و سپس رفتارهای مکانیکی خاصی را بر اساس آن دستورالعمل‌ها انجام می‌دهند.
این رفتارها که اتوماسیون نامیده می‌شود، می‌تواند از فرستادن یک متن به عضوی از خانواده تا روشن کردن تمام چراغ‌های خانه و به کارگیری زنگ خطر امنیتی تغییر پیدا کند. بسیاری از افراد خانه‌های هوشمندی ایجاد کرده‌اند که وظایف پیچیده‌ای را انجام می‌دهند و شرکت‌هایی مانند اپل و گوگل روزبه‌روز نرم‌افزارهای پیشرفته‌تری را برای این حوزه ارائه می‌دهند تا فرآیند خودکارسازی کارهای مختلف ساده‌تر شود.
پروتکل‌های ارتباطی
هاب موجود در خانه‌ی هوشمند برای ارتباط با گجت‌ها به نوعی زبان مشترک نیاز دارد. از آنجایی که تعداد زیادی گجت هوشمند خانگی در بازار وجود دارد، بسیاری از تولیدکنندگان از پروتکل‌های ارتباطی استانداردی برای این کار استفاده می‌کنند. از بین مشهورترین پروتکل‌ها می‌توانیم به Zigbee، Z-Wave، Thread، KNX، Control4، بلوتوث و وای‌فای اشاره کنیم.
در حال حاضر مشهورترین پروتکل‌های استفاده‌شده Zigbee و Z-Wave هستند. با این حال، بسیاری از تولیدکنندگان هم به بهره‌گیری از Thread روی آورده‌اند زیرا مزایای منحصربه‌فردی را نسبت به دیگر پروتکل‌ها ارائه می‌دهد. علاوه بر این، برخی از این گجت‌های هوشمند خانگی نیازی به اینترنت ندارند و فقط با بلوتوث می‌توانند انجام وظیفه کنند و به همین خاطر با استقبال کاربران مواجه می‌شوند.
مزایای خانه‌ی هوشمند
مهم‌ترین مزیت خانه‌ی هوشمند بحث آسودگی و آسایش کاربران است. در یک خانه‌ی هوشمند از هر جای جهان می‌توانید کولر و لامپ‌ها را خاموش و روشن کنید و حتی می‌توانید ببینید که چه افرادی جلوی درب خانه‌ی شما قرار دارند.
بسیاری از این کارها می‌توان با استفاده از یک گوشی هوشمند یا هاب مختص خانه‌های هوشمند انجام داد. به‌عنوان مثال حتی قادر به کنار کشیدن پرده‌ها در زمان‌های خاص هم هستید. همچنین اگر مثلا با یک تعمیرکار برای تعمیر بخشی از خانه قرار گذاشته‌اید ولی در آن ساعت نمی‌توانید خانه باشید، به‌راحتی از راه دور می‌توانید درب خانه را برای او باز کنید.
از دیگر مزایای خانه‌های هوشمند باید به امکانات شخصی‌سازی هم اشاره کنیم. با توجه به اینکه تعداد زیادی گجت هوشمند در بازار وجود دارد، می‌توانید امکانات خانه را با توجه به سلیقه‌ی شخصی خود تطبیق دهید. این یعنی هرکدام از خانه‌های هوشمند می‌توانند مانند صاحب آن منحصربه‌فرد باشند. در نهایت، خانه‌های هوشمند از نظر امنیتی می‌توانند امکانات بسیار بیشتری را نسبت به خانه‌های معمولی ارائه دهند.
معایب خانه‌ی هوشمند
در رابطه با این موضوع می‌توانیم به معایب مختلفی اشاره کنیم که البته بیشتر آن‌ها با بحث ارتباطات سروکار دارند. زمانی که یک دستگاه ارتباط خود را با اینترنت یا هاب مرکزی از دست می‌دهد، این موضوع می‌تواند دردسرساز شود. از آنجایی که قطعی اینترنت خانگی پدیده‌ی نادری نیست، بهتر است از قبل آماده‌ی این موضوع باشید و روش‌های جایگزین برای کنترل این گجت‌ها را تعریف کنید.
همچنین برخی کاربران نگران هک شدن گجت‌های هوشمند خانگی هستند و باید بگوییم اگرچه احتمالا وقوع چنین چیزی صفر نیست، اما روی هم رفته شرکت‌ها با بهره‌گیری از پروتکل‌های امنیتی پیشرفته، هک شدن گجت‌های خانگی را تقریبا غیرممکن کرده‌اند.
راه‌اندازی خانه‌ی هوشمند
اگر علاقه‌مند به راه‌اندازی خانه‌ی هوشمند هستید، در این زمینه گجت‌های بسیار جذابی در بازار وجود دارد. البته بهتر است قبل از خرید این گجت‌ها، در این زمینه برنامه‌ریزی کنید. بسیاری از افراد در ابتدا وسایلی مانند سنسورهای حرکتی و پریزهای هوشمند را خریداری می‌کنند و با این کار تا حدی با امکانات یک خانه‌ی هوشمند آشنا می‌شوند.
همچنین برخی محصولات رایج مانند لامپ‌ها و ترموستات‌های هوشمند هم طرفداران زیادی دارند. توصیه می‌شود قبل از خرید این اقلام کمی فکر کنید تا مطمئن شوید که پولتان را هدر نمی‌دهید.
سخن آخر
راه‌اندازی یک خانه‌ی هوشمند لازم نیست گران یا پیچیده باشد. در ابتدا فقط با خرید چند گجت ساده و انجام برخی آزمایش‌ها می‌توانید سطح راحتی و آسایش را افزایش بدهید. با راه‌اندازی یک خانه‌ی هوشمند، شما امنیت، شخصی‌سازی، انعطاف‌پذیری و رضایت خود را ارتقا می‌دهید.
همچنین برای هوشمند کردن خانه‌ی خود لازم نیست از همان ابتدا گجت‌های متعددی را بخرید و خرید یک یا دو گجت هم برای شروع کافی است. روی هم رفته ابتدا باید اهداف خود را از هوشمند کردن خانه مشخص کنید و در این راستا گجت‌های لازم را بخرید تا بتوانید از تمام پتانسیل‌های خانه‌ی هوشمند خود بهره‌مند شوید.